?>
Bina

5. Teselka تَفَعْلَى Babı

َلْبَابُ الْخَامِسُ؛ تَفَعْلَى يَتَفَعْلَى تَفَعْلِيًا وَ مَوْزُونُهُ؛ تَسَلَقَى يَتَسَلْقَى تَسَلْقِيًا وَ عَلاَمَتُهُ؛ أَنْ يَكُونَ مَاضِيهِ عَلَى خَمْسَةِ أَحْرُفٍ بِزِيَادَةِ التَّاءِ فِي أَوَّلِهِ وَ الْيَاءِ فِي آخِرِهِ بِنَاؤُهُ؛ لِلَّازِمِ، نَحْوُ؛ تَسَلْقَى زَيْدٌ اَىْ وَقَعَ عَلَى قَفَاهُ



اَلْبَابُ الْخَامِسُ Rübai Mezid Hümasiye Mülhak olan 5 babın beşincisi, mazide تَفَعْلَى ve muzaride يَتَفَعْلَى ve masdarda ise تَفَعْلِيًا vezinlerinde gelir, وَ مَوْزُونُهُ bu bablara uygun mevzunlar ise mazide تَسَلَقَى ve muzaride يَتَسَلْقَى ve masdarda ise تَسَلْقِيًا şeklindedir, وَ عَلاَمَتُهُ bu babın alameti; أَنْ يَكُونَ olmasıdır, مَاضِيهِ mazisinin, عَلَى خَمْسَةِ أَحْرُف beş harf üzere olması, بِزِيَادَةِ التَّاءِ bir te harfi ziyadesiyle, فِي أَوَّلِهِ sülasi mücerred fiilin evveline, وَ الْيَاءِ ve ya harfi ziyadesiyle, فِي آخِرِهِ sonuna, وَ بِنَاؤُهُ bu babın binası, لِلَّازِمِ  lazım içindir, نَحْوُ misali şöyledir; تَسَلْقَى زَيْدٌ “Zeyd ensesi üzere düştü” اَىْ yani, وَقَعَ oldu, عَلَى قَفَاهُ kafası, ensesi üzere.

Metnin Toplu Manası: Rübai Mezid Hümasiye Mülhak olan 5 babın beşincisi, mazide تَفَعْلَى ve muzaride يَتَفَعْلَى ve masdarda ise تَفَعْلِيًا vezinlerinde gelir. Bu baba uygun mevzunlar ise mazide تَسَلَقَى ve muzaride يَتَسَلْقَى ve masdarda ise تَسَلْقِيًا şeklindedir. Bu babın alameti, sülasi mücerred bir fiilin evveline bir te harfi ve sonuna da bir ya harfi ziyade edilmesiyle ortaya çıkan fiilin 5 harf üzere olmasıdır. Bu babın binası lazım içindir. Lazım fiilin misali ise تَسَلْقَى زَيْدٌ “Zeyd ensesi üzere düştü” gibidir.

سلق Sülasi Mücerred Fiilinin تَفَعْلِيًا Babına Girmesi
Zaid Ya Lâm ul-Fiil Ayn ul-Fiil Fa ul-Fiil Zaid Te
ـى ـلَـ ـعْـ ـفَـ تَـ
ـى ـقَـ ـلْـ ـسَـ تَـ

سلق fiili sözlükte “ateşte kaynatıp haşlamak, sözle incitmek” manalarına gelmektedir.

Yazar Hakkında

Metehan Uluocak

9 yıllık sarf nahiv bilgisini temin ettikten sonra, zor olan lafızları kolaylaştırıp ve harekeleyip mübtedi kardeşlerimize sunmak niyetine gark oldum. Bu tevessülüm bana böyle bir site hazırlamayı gerektirdi.

Yorum Yaz

Yorum göndermek için tıkla

Ya Hâkim!

Ya Mu’in!