Mehmuz Fiil

وَ إِمَّا مَهْمُوزٌ وَ هُوَ الَّذِى يَكُونُ اَحَدُ حُرُوفِهِ الْاَصْلِيَّةِ هَمْزَةً، نَحْوُ؛ أَخَذَ وَ سَئَلَ وَ قَرَأَ. فَإِنْ كَانَتِ الْهَمْزَةُ فِي مُقَابَلَةِ فَائِهِ يُسَمَّى مَهْمُوزَ الْفَاءِ، فَإِنْ كَانَتِ الْهَمْزَةُ فِي مُقَابَلَةِ عَيْنِهِ يُسَمَّى مَهْمُوزَ الْعَيْنِ، فَإِنْ كَانَتِ الْهَمْزَةُ فِي مُقَابَلَةِ لاَمِهِ يُسَمَّى مَهْمُوزَ اللَّامِ

arapcadilbilgisi.com


وَ إِمَّا مَهْمُوزٌ mehmuz (hemzeli) fiile gelince, وَ هُوَ الَّذِى ve o mehmuz fiil, يَكُونُ olur, اَحَدُ حُرُوفِهِ الْاَصْلِيَّةِ asli harflerinden bir tanesi, هَمْزَةً hemze olur, نَحْوُ misali şöyledir; أَخَذَ ve سَئَلَ ve قَرَأَ gibidir. فَإِنْ كَانَتِ الْهَمْزَةُ şayet hemze olursa, فِي مُقَابَلَةِ فَائِهِ fiilin fa ul-fiilinde, يُسَمَّى isimlendirilir, مَهْمُوزَ الْفَاءِ mehmuz ul-fa diye. فَإِنْ كَانَتِ الْهَمْزَةُ şayet hemze olursa, فِي مُقَابَلَةِ عَيْنِهِ fiilin ayn ul-fiilinde, يُسَمَّى isimlendirilir, مَهْمُوزَ الْعَيْنِ mehmuz ul-ayn diye. فَإِنْ كَانَتِ الْهَمْزَةُ şayet hemze olursa, فِي مُقَابَلَةِ لاَمِهِ fiilin lam ul-fiilinde, يُسَمَّى isimlendirilir, مَهْمُوزَ اللَّامِ mehmuz ul-lam diye.


Metnin Toplu Manası: 7 tane olan fiilin kısımlarından bir tanesinin de mehmuz fiil olduğunu bil. Mehmuz fiil, asli harflerinden bir tanesi hemze olan fiildir, misali; أَخَذَ ve سَئَلَ ve قَرَأَ gibidir. Şayet o hemze fiilin fa ul-fiilinde olursa o fiil mehmuz ul-fa, ayn ul-fiilinde olursa mehmuz ul-ayn ve lam ul-fiilinde olursa mehmuz ul-lam diye isimlendirilir.