وَ سِتَّةٌ، لِمُلْحَقِ دَحْرَجَ وَ يُقَالُ لِهَذِهِ السِّتَّةِ الْمُلْحَقُ بِالرُّبَاعِىِّ الْمُجَرَّدِ
وَ سِتَّةٌ ve 35 babtan 6 tanesi, لِمُلْحَقِ دَحْرَجَ dehrace “rübai mücerrede” babına mülhaktır, yani katılır, ilhak olur, وَ يُقَالُ ve denilir, لِهَذِهِ السِّتَّةِ bu 6 baba, الْمُلْحَقُ بِالرُّبَاعِىِّ الْمُجَرَّدِ rübai mücerrede mülhak olanlar.
Metnin Toplu Manası: 35 babın 6 tanesi Rübai Mücerred olan دَحْرَجَ “dehrace” babına mülhaktır. Bu katılma hareke sıralamalarının aynı olmasıyladır. Daha evvel 3 harfli olan birtakım fiiller kendilerine bir harf ziyadesiyle 4 harfi olup دَحْرَجَ fiilinin hareke sıralamasına sahip olurlar. Bir Fiilin rübai mücerred olabilmesinin şartı tüm harflerinin asli olmasıydı. Yani rübai mücerredden bir harfi çıkartırsanız mana komple bozulur. دَحْرَجَ “dehrace” babına mülhak olan bu 6 tane fiil vezni genelde mevzunları ile anılır. Bu 6 mevzun; حَوْقَلَ ve بَيْطَرَ ve جَهْوَرَ ve عَثْيَرَ ve جَلْبَبَ ve سَلْقَى fiilleridir. Görüldüğü gibi rübai mücerrede mülhak olan bu 6 babın hareke sıralaması دَحْرَجَ fiilinin hareke sıralaması olan fetha, cezm, fetha ve fetha sıralamasına müşabihtir.
| Rübai Mücerrede Mülhak Bablar | |
| Bablar | Mazi Mevzun |
| فَوْعَلَةً | حَوْقَلَ |
| فَيْعَلَةً | بَيْطَرَ |
| فَعْوَلَةً | جَهْوَرَ |
| فَعْيَلَةً | عَثْيَرَ |
| فَعْلَلَةً | جَلْبَبَ |
| فَعْلَيَةً | سَلْقَى |
Yorum Yaz