4. Fe’yele فَعْيَلَةً Babı

اَلْبَابُ الرَّابِعُ؛ مِنْهَا فَعْيَلَ يُفَعْيِلُ فَعْيَلَةً وَ فِعْيَالاً وَ مَوْزُونُهُ؛ عَثْيَرَ يُعَثْيِرُ عَثْيَرَةً وَ عِثْيَارًا وَ عَلاَمَتُهُ؛ أَنْ يَكُونَ مَاضِيهِ عَلَى أَرْبَعَةِ أَحْرُفٍ بِزِيَادَةِ الْيَاءِ بَيْنَ الْعَيْنِ وَ اللَّامِ وَ بِنَاؤُهُ؛ لِلَّازِمِ فَقَطْ. نَحْوُ؛ عَثْيَرَ زَيْدٌ

اَلْبَابُ الرَّابِعُ dördüncü bab, مِنْهَا ondan, yani 6 tane olan Rübai mücerrede mülhak olanlardan, mazisi فَعْيَلَ ve muzarisi يُفَعْيِلُ ve masdarları ise فِعْيَالاً ve فِعْيَالاً vezinlerinde gelir. وَ مَوْزُونُهُ bu babın mevzunu mazide عَثْيَرَ ve muzaride يُعَثْيِرُ ve masdarlarda ise عَثْيَرَةً ve عِثْيَارًا şeklindedir. وَ عَلاَمَتُهُ bu babın alameti; أَنْ يَكُونَ olmasıdır, مَاضِيهِ mazisinin, عَلَى أَرْبَعَةِ أَحْرُفٍ dört harf üzere, بِزِيَادَةِ الْيَاءِ bir ya harfi ziyadesiyle, بَيْنَ الْعَيْنِ وَ اللَّامِ ayn ul-fiil ile lâm ul-fiil arasına. وَ بِنَاؤُهُ bu babın binası; لِلَّازِمِ فَقَطْ sadece lazım fiiller içindir. نَحْوُ lazım fiile misal şöyledir; عَثْيَرَ زَيْدٌ “Zeyd kayıp düştü” gibidir.


Metnin Toplu Manası: Rübai Mücerred tek bab olan فَعْلَلَ “dehrace” babına mülhak olan 6 babın dördüncüsünün mazisi فَعْيَلَ ve muzarisi يُفَعْيِلُ ve masdarları ise فِعْيَالاً ve فِعْيَالاً vezinlerinde gelir. Bu baba uygun olarak gelen mevzunlar mazide عَثْيَرَ ve muzaride يُعَثْيِرُ ve masdarlarda ise عَثْيَرَةً ve عِثْيَارًا şeklindedir. Bu babın alameti, daha evvel 3 harfli olan عثر fiilinin ayn ul-fiili ile lâm ul-fiili arasına bir ya harfinin ziyade edilmesiyle mazisinin 4 harf üzere olmasıdır. Bu babın binası sadece lazım içindir. Lazım fiile misal عَثْيَرَ زَيْدٌ “Zeyd kayıp düştü” gibidir.