Sülasi mücerred bir fiilin evveline bir تَ “fethalı te” harfi ve ayn ul-fiili ile lam ul-fiili arasına da ayn ul-fiil cinsinden bir harf ziyade edilmesiyle ortaya 5 harfli bir fiil çıkar. İşte mazisi bu şekilde elde edilen fiil tefe’ûl babının alametidir.
| ر | ك | ف | فكر |
| lam ul- fiil | Ayn ul-fiil | Fa ul-fiil | Sülasi Mücerred Mazi Fiil |
| ـلَ | ـعَـ | ـعْـ | ـفَـ | تَـ |
| ـرَ | ـكَـ | ـكْـ | ـفَـ | تَـ |
| تَفَكَّرَ – فَكِرَ | ||||
Tabloda muhtasaren görüldüğü üzere sülasi mücerred mazi bir fiilin evveline fethalı bir te harfi geldi ve yine aynı sülasi mücerred mazi fiilin ayn ul-fiili şeddelendi.
| tefe’ûl babı muzari | tefe’ûl babı mazi | sülasi mücerred mazi |
| يَتَشَرَّفُ
şerefleniyor |
تَشَرَّفَ
şereflendi |
شَرُفَ
şerefli oldu |
| يَتَكَبَّرُ
büyükleniyor |
تَكَبَّرَ
büyüklendi |
كَبُرَ
büyük oldu |
| يَتَأَسَّسُ
inşa ediliyor |
تَأَسَّسَ
inşa edildi |
أَسَسَ
inşa etti |
*Bu babın muzari çekimlerinde başta iki te harfi yanyana geldiği zaman okuma kolaylığı olması nedeniyle te harflerinden bir tanesi düşer;
تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَ الرُّوحُ
Ruh ve melekler iner (kadir suresi)
تَنَزَّلُ fiilinin aslı تَتَنَزَّلُ şeklindedir
وَ لاَ تَجَسَّسُوا
Casusluk yapmayın
تَجَسَّسُوا fiilinin aslı تَتَجَسَّسُوا şeklindedir
| تَعَلَّمُوا | تَعَلَّمَا | تَعَلَّمَ | ||
| تَعَلَّمْنَ | تَعَلَّمَتَا | تَعَلَّمَتْ | ||
| تَعَلَّمْتُمْ | تَعَلَّمْتُمَا | تَعَلَّمْتَ | ||
| تَعَلَّمْتُنَّ | تَعَلَّمْتُمَا | تَعَلَّمْتِ | ||
|
||||
| يَتَعَلَّمُونَ | يَتَعَلَّمَانِ | يَتَعَلَّمُ | ||
| يَتَعَلَّمْنَ | تَتَعَلَّمَانِ | تَتَعَلَّمُ | ||
| تَتَعَلَّمُونَ | تَتَعَلَّمَانِ | تَتَعَلَّمُ | ||
| تَتَعَلَّمْنَ | تَتَعَلَّمَانِ | تَتَعَلَّمِينَ | ||
|
||||
| تَعَلَّمُوا | تَعَلَّمَا | تَعَلَّمْ |
| تَعَلَّمْنَ | تَعَلَّمَا | تَعَلَّمِي |
يَتَفَك النَّاسُ بِنَفْسِهِمْ دَائِمًا
İnsan daima kendini düşünür (Egoist manada değil, var oluş manasında tefekkür vari bir düşünceden söz edilmektedir)
أَتَعَلَّمُ أَشْيَاءَ كَثِيرَةً مِنَ الْكُتُبِ
Kitaplardan çok şey öğrendim
تَحَسَّنَتْ حَالَةُ بَلَدِي يَوْمًا بَعْدَ يَوْمٍ
Ülkemin hali günden güne iyileşiyor
تَخَلَّصَ الْجَيْسُ التُّرْكِيِّ الْمُؤْمِنِينَ مِنَ الْمَوْتِ
Türk ordusu müminleri ölümden kurtardı
تَتَكَوَّنُ الْبَيْتُ مِنْ غُرَفٍ
Ev, odalardan oluşur
تَفَكَّرْتُ نِعْمَاتِ اللهِ
Allahın nimetlerini düşündüm
تَأَسَّسَ مَصْنَعٌ جَدِيدٌ فِي صُقْعِنَا
Bölgemize yeni bir fabrika inşa edildi
*Bu babın başındaki te harfi bazen kendisinden sonra gelen harfe dönüştürülür. Bu durumda da fiilin başında aynı cinsten olan iki harf yan yana gelir ve idgam yapılır. İdgam yapılınca fiilin başında şeddeli bir harf olur, o halde okunamadığı için bir vasıl hemzesine ihtiyaç duyulur.
| Sülasi müc. mazi | دَثَرَ | زَمِلَ | طَهُرَ | ذَكَرَ |
| Tefe’ûl babı mazi | تَدَثَّرَ | تَزَمَّلَ | تَطَهَّرَ | تَذَكَّرَ |
| te harfinin sonraki harfe dönüşmesi | دَدَثَّرَ | زَزَمَّلَ | طَطَهَّرَ | ذَذَكَّرَ |
| idgam yapılması | دَّثَّرَ | زَّمَّ | طَّهَّرَ | ذَّكَّرَ |
| vasıl hemzesi eklenmesi | إِدَّثَرَ | إِزَّمَّلَ | إِطَّهَّرَ | إِذَّكَّرَ |
| muzari formu | يَدَّثَرُ | يَزَّمَّلُ | يَطَّهَّرُ | يَذَّكَّرُ |
| ism-i fail formu | مُدَّثِّرٌ | مُزَّمَّلٌ | مُطَّهِّرٌ | مُذَّكِّرٌ |
سَيَذَّكَّرُ مَنْ يَخْشَى
Kim Allahtan saygı ile çekinir ise anılacaktır (peygamberler gibi)
وَ اللهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ
Ve Allah tertemiz olanları sever
يَا أَيُّهَا الْمُدَّثَّرُ
Ey gizlenen!
يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ
Ey örtünen
وَ مَا يُدْرِيكُ، لَعَلَّهُ يَزَّكَّى أَوْ يَذَّكَّرُ
Nereden biliyorsun, o belki de arınacak yada öğüt alacak?
Bu babtan gelen (daha çok zikredilen) fiiller
| تَشَكُّرًا
şükretmek |
يَتَشَكَّرُ
şükrediyor |
تَشَكَّرَ
şükretti |
شَكَرَ
şükretti |
| تَبَرُّكًا
bereketlenmek |
يَتَبَرَّكُ
bereketleniyor |
تَبَرَّكَ
bereketlendi |
بَرَكَ
bereketli oldu |
| تَنَزُّلًا
indirilmek |
يَتَنَزَّلُ
indiriliyor |
تَنَزَّلَ
indirildi |
نَزَلَ
indi |
| تَشَرُّفًا
şereflendirmek |
يَتَشَرَّفُ
şereflendiriyor |
تَشَرَّفَ
şereflendirdi |
شَرُفَ
şerefli oldu |
| تَفَكُّرًا
düşünmek |
يَتَفَكَّرُ
düşünüyor |
تَفَكَّر
düşündü |
فَكَرَ
düşündü |
| تَبَسُّمًا
gülümsemek |
يَتَبَسَّمُ
gülümsüyor |
تَبَسَّمَ
gülümsedi |
بَسَمَ
gülümsedi |
| تَصَدُّقًا
doğrulamak |
يَتَصَدَّقُ
doğruluyor |
تَصَدَّقَ
doğruladı |
صَدَقَ
doğru oldu |
| تَخَيُّلاً
hayal etmek |
يَتَخَيَّلُ
hayal ediyor |
تَخَيَّلَ
hayal etti |
خَيَلَ
hayal etti |
| تَصَوُّرًا
tasavvur etmek |
يَتَصَوَّرُ
tasavvur ediyor |
تَصَوَّرَ
tasavvur etti |
صَوِرَ
resmetti |
| تَكَمُّلاً
tamamlamak |
يَتَكَمَّلُ
tamamlanıyor |
تَكَمَّلَ
tamamlandı |
كَمُلَ
tamam oldu |