وَ الْخَامِسُ اِسْمُ التَّفْضِيلِ؛ فَهُوَ يَعْمَلُ عَمَلَ فِعْلِهِ، نَحْوُ؛ مَا مِنْ رِجُلٍ أَحْسَنَ فِيهِ الْحِلْمُ مِنْهُ فِي الْعَالِمِ
وَ الْخَامِسُ Dokuz Kıyasi Amillerin Beşincisi; اِسْمُ التَّفْضِيلِ ism-i Tafdildir. Bu ism-i tafdil kendi fiilinin ameliyle amel eder. Misal; مَا مِنْ رِجُلٍ أَحْسَنَ فِيهِ الْحِلْمُ مِنْهُ فِي الْعَالِمِ “Hilm (halim selim olmak, iyi ahlaka sahip olmak) alimde olduğu gibi hiçbir adamda yoktur” gibidir.
Metnin Toplu Manası; Dokuz kıyasi amillerin beşincisi ism-i Tafdirdir. Bu ism-i tafdil kendi fiilinin ameliyle amel eder. Buna misal; مَا مِنْ رِجُلٍ أَحْسَنَ فِيهِ الْحِلْمُ مِنْهُ فِي الْعَالِمِ gibidir. مَا مِنْ رِجُلٍ bir adam yoktur, أَحْسَنَ فِيهِ o adamda güzel olsun, ne güzel olsun? الْحِلْمُ hilm güzel olsun. مِنْهُ o iyi ahlaktan, hilmden, فِي الْعَالِمِ alimde. “Hilm (halim selim olmak, iyi ahlaka sahip olmak) alimde olduğu gibi hiçbir adamda yoktur” gibidir. Burada ism-i tafdil أَحْسَنَ fiilidir. Emsile derslerimizde ism-i tafdili tafsilatlı anlatacağız.