2.Nev 1.Bab İf’îllâl اِفْعَلَلَّ (İhranceme) Babı

Rübai Mezid Südasi olan 2 babın birincisi, mazide اِفْعَنْلَلَ ve muzaride يَفْعَنْلِلُ ve masdarda ise اِفْعِنْلَالاً vezinlerinde gelir. Bu baba uygun mevzunlar ise mazide اِحْرَنْجَمَ ve muzaride يَحْرَنْجِمُ ve masdarda ise اِحْرِنْجَامًا şeklindedir. Bu babın alameti, rübai mücerred bir fiilin evveline bir elif harfi ayn ul-fiili ile 1. Lam ul-fiili arasına bir nun harfi ziyade edilmesiyle ortaya çıkan fiilin 6 harf üzere olmasıdır.

حَرْجَمَ Rübai Mücerred Fiilinin اِفْعَلَلَّ Babına Girmesi
Lam ul-Fiil	Lam ul-Fiil	Zaid Nun	Ayn ul-Fiil	Fa ul-Fiil	Zaid Elif
ل	ل	ن	ع	ف	إِ
ـمَ	ـجَـ	نْـ	ـرَ	حْـ	إِ

İf’îllâl اِفْعَلَلَّ (İhranceme) Babı

تَفَعْلَى Masdar Muzari Mazi Vezin إِفْعِنْلاَلاً يَفْعَنْلِلُ إِفْعَنْلَلَ Mevzun إِحْرِنْجَامًا يَحْرَنْجِمُ إِحْرَنْجَمَ

Bu babın binası mutavaât içindir. Mutavaât fiilin misali ise;

حَرْجَمْتُ الْإِبِلَ

Develeri topladım

إِحْرَنْجَمَ	حَرْجَمَ
Toplandı	Topladı

Terkibindeki حَرْجَمَ fiilinin dönüşlülüğü idafe eden اِحْرَنْجَمَ “toplandı” halini almasıdır.

اِفْعَلَلَّ Babı	Muzari	Mazi
Malum	يَحْرَنْجِمُ	إِحْرَنْجَمَ
Meçhul	يُحْرَنْجَمُ	أُحْرُنْجِمَ

اِفْعَلَلَّ Babı

Emsile-i Muhtelife

إِفْعَنْلَلَ	إِحْرَنْجَمَ
يَفْعَنْلِلُ	يَحْرَنْجِمُ

إِفْعِنْلاَلاً	إِحْرِنْجَامًا
مُفْعَنْلِلٌ	مُحْرَنْجِمٌ
مُفْعَنْلَلٌ	مُحْرَنْجَمٌ
لَمْ يَفْعَنْلِلْ	لَمْ يَحْرَنْج
َمَّا يَفْعَنْلِلْ	لَمَّا يَحْرَنْجِمْ
مَا يَفْعَنْلِلُ	مَا يَحْرَنْجِمُ
لاَ يَفْعَنْلِلُ	لاَ يَحْرَنْجِمُ
لَنْ يَفْعَنْلِلَ	لَنْ يَحْرَنْجِمَ
لِيَفْعَنْلِلْ	لِيَحْرَنْجِمْ
لاَ يَفْعَنْلِلْ	لاَ يَحْرَنْجِمْ

إِفْعَنْلِلْ	إِحْرَنْجِمْ
لاَ تَفْعَنْلِلْ	لاَ تَحْرَنْجِمْ
مُفْعَنْلَلٌ	مُحْرَنْجَمٌ
إِفْعِنْلاَلَةً	إِحْرِنْجَامَةً وَاحِدَةً
إِفْعِنْلاَلَةً حَسَنَةً	إِحْرِنْجَامَةً حَسَنَةً
فُعَيْلِيلٌ	حُرَيْجِيمٌ
إِفْعِنْلاَلِيٌّ	إِحْرِنْجَامِيٌّ
أَحْسَنُ إِفْعِنْلاَلًا	أَحْسَنُ إِحْرِنْجَامًا
مَا أَحْسَنَ إِفْعِنْلاَلَهُ	مَا أَحْسَنَ إِحْرِنْجَامَهُ
أَحْسِنْ بِإِفْعِنْلَالِهِ	أَحْسِنْ بِإِحْرِنْجَامِهِ