Sarf Bilgisi

1.Nev 1.Bab Tefe’lul تَفَعْلَلَ (Tedahrece) Babı

Rübai Mücerred üzerine 1 harf ziyadesiyle Rübai Mezid Hümasi olan bab bir tanedir ve vezinleri mazide تَفَعْلَلَ ve muzaride يَتَفَعْلَلُ ve masdarda ise تَفَعْلُلاً vezninde gelir. Bu baba uygun olarak gelen mevzunlar ise mazide تَدَحْرَجَ ve muzaride يَتَدَحْرَجُ ve masdarda ise تَدَحْرُجًا şeklindedir. Bu baba mevzunuyla da isim verilir yani tedahrece babı da denilir.

Vezin Mevzun
Mazi تَفَعْلَلَ تَدَحْرَجَ
Muzari يَتَفَعْلَلُ يَتَدَحْرَجُ
Masdar تَفَعْلُلاً تَدَحْرُجًا

Bu babın alameti, Rübai mücerred fiilin başına bir te harfinin gelmesiyle mazi fiilin 5 harf üzere olmasıdır. Bu babın binası mutavaât içindir. Mutavaât (dönüşlülük) için misal;

دَحْرَجْتُ الْحَجَرَ

Taşı yuvarladım

Terkibindeki دَحْرَجَ fiilinin,

فَتَدَحْرَجَ ذَلِكَ الْحَجَرَ

Böylece bu taş ta yuvarlandı

Terkibindeki تَدَحْرَجَ fiiline dönüşmesi gibidir.

Bu babdan gelen muzari fiillerin başında 2 tane te harfi bir araya gelir. Bu telaffuzu zorlaştırdığı için harflerden birisi hazfedilir.

Sigası Aslı Son Hali
Müfred Müennes Gaibe تَتَدَحْرَجُ تَدَحْرَجُ
Tesniye Müennes Gaibe تَتَدَحْرَجَانِ تَدَحْرَجَانِ
Müfred Müzekker Muhatab تَتَدَحْرَجُ تَدَحْرَجُ
Tesniye Müzekker Muhatab تَتَدَحْرَجَانِ تَدَحْرَجَانِ
Cemi Müzekker Muhatab تَتَدَحْرَجُونَ تَدَحْرَجُونَ
Müfred Müennes Muhataba تَتَدَحْرَجِينَ تَدَحْرَجِينَ
Tesniye Müennes Muhataba تَتَدَحْرَجَانِ تَدَحْرَجَانِ
Cemi Müennes Muhataba تَتَدَحْرَجْنَ تَدَحْرَجْنَ

تَدَحْرَجَ Babı

Emsile-i Muhtelife

تَفَعْلَلَ تَدَحْرَجَ
يَتَفَعْلَلُ يَتَدَحْرَجُ
تَفَعْلُلاً تَدَحْرُجًا
مُتَفَعْلِلٌ مُتَدَحْرِجٌ
مُتَفَعْلَلٌ مُتَدَحْرَجٌ
لَمْ يَتَفَعْلَلْ لَمْ يَتَدَحْرَجْ
لَمَّا يَتَفَعْلَلْ لَمَّا يَتَدَحْرَجْ
مَا يَتَفَعْلَلُ مَا يَتَدَحْرَجُ
لاَ يَتَفَعْلَلُ لاَ يَتَدَحْرَجُ
لَنْ يَتَفَعْلَلَ لَنْ يَتَدَحْرَجَ
لِيَتَفَعْلَلْ لِيَتَدَحْرَجْ
لاَ يَتَفَعْلَلْ لاَ يَتَدَحْرَجْ
تَفَعْلَلْ تَدَحْرَجْ
لاَ تَتَفَعْلَلْ لاَ تَتَدَحْرَجْ
مُتَفَعْلَلٌ مُتَدَحْرَجٌ
تَفَعْلُلَةً تَدَحْرُجَةً
تَفَعْلُلًا حَسَنًا تَدَحْرُجًا حَسَنًا
تَفَعْلُلَةً حَسَنَةً تَدَحْرُجَةً حَسَنَةً
فُعَيْلِلٌ دحَيْرِجٌ
تَفَعْلُليٌّ تَدَحْرُجِيٌّ
أَحْسَنُ تَفَعْلُلاً أَحْسَنُ تَدَحْرُجًا
مَا أَحْسَنَ تَفَعْلُلَهُ مَا أَحْسَنَ تَدَحْرُجَهُ
أَحْسِنْ بِتَفَعْلُلِهِ أَحْسِنْ بِتَدَحْرُجِهِ

Bu Gün Allah için Ne Yaptın?