وَ تَدَحْرَجَ يَتَدَحْرَجُ بِفَتْحِ الرَّاءِ فِيهِمَا، تَدْحْرُجًا بِضَمِّ التَّاءِ، فَهُوَ مُتَدَحْرِجٌ بِكَسْرِ الرَّاءِ،وَ ذَاكَ مُتَدَحْرَجٌ ؛ تَدَحْرَجْ، وَ النَّهْىُ؛ لاَ تَتَدَحْرَجْ بِفَتْحِ الرَّاءِ فِيهِمَا.
Ve تَفَعْلُلْ babından mazi, muzari, masdar, ismi fail, ismi meful, emir ve nehy fiillerinin misaline gelince; mazi تَدَحْرَجَ ve muzari fiil يَتَدَحْرَجُ şeklinde olup بِفَتْحِ الرَّاءِ فِيهِمَا her ikisinde de ra harfi fethalıdır. Kıyasi masdarı تَدْحْرُجًا şeklinde olup بِضَمِّ التَّاءِ ta harfinin dammesiyle mültebistir. İsmi fail فَهُوَ مُتَدَحْرِجٌ şeklinde olup بِكَسْرِ الرَّاءِ ra harfi kesrelidir. İsmi meful ذَاكَ مُتَدَحْرَجٌ ve وَ الْاَمْرُ emir fiili تَدَحْرَجْ ve وَ النَّهْىُ nehy fiili لاَ تَتَدَحْرَجْ şeklinde olup بِفَتْحِ الرَّاءِ فِيهِمَا her ikisinde de (emir ve nehy fiillerinde) ra harfi fethalıdır. Emsile-i Muhtelife çekimi tablodadır.
تَفَعْلُلاً Babı | |
Mazi | تَدَحْرَجَ |
Muzari | يَتَدَحْرَجُ |
Masdar | تَدَحْرُجًا |
İsmi fail | مُتَدَحْرِجٌ |
İsmi Meful | مُتَدَحْرَجٌ |
Cehd-ül mutlak | لَمْ يَتَدَحْرَجْ |
Cehd-ül mustağrak | لَمَّا يَتَدَحْرَجْ |
Nefy-ül hal | مَا يَتَدَحْرَجُ |
nefy-ül istikbal | لاَ يَتَدَحْرَجُ |
Te’kid-i nefy-ül istikbâl | لَنْ يَتَدَحْرَجَ |
Emr-ül gaib | لِيَتَدَحْرَجْ |
Nehy-ül gaib | لاَ يَتَدَحْرَجْ |
Emr-ül Hazır | تَدَحْرَجْ |
Nehy-ül Hazır | لاَ تَتَدَحْرَجْ |
Masdar-ı Mimî | مَتَدَحْرَجْ |
İsm-ül Alet | – |
Masdar-ı Bina-ül merre | تَدَحْرُجَةٌ |
Masda-ı Bina-ün nev’i | تَدَحْرُجَةً |
İsm-üt Tasgir | دُحَيْرِجٌ |
İsm-ül Mensub | تَدَحْرُجِىٌّ |
Mübalağalı İsm-ül Fail | – |
İsm-üt Tafdil | اَشَدُّ تَدَحْرُجًا |
Taaccüb-ül Evvel | مَا اَشَدَّ تَدَحْرُجَهُ |
Taaccüb-üs Sani | اَشْدِدْ بِتَدَحْرُجِهِ |
Yorum Yaz