Rübai mezid hümasi olan تَفْعْلَلَ “tedahrece” babına mülhak olan 5 babın birincisinin mazisi تَفَعْلَلَ ve muzarisi يَتَفَعْلَلُ ve masdarı ise تَفَعْلُلاً vezinlerinde gelir. Bu baba uygun olan mevzunlar mazide تَجَلْبَبَ ve muzaride يَتَجَلْبَبُ ve masdarda ise تَجَلْبُبًا şeklindedir. Bu babın alameti, daha evvel sülasi mücerred mazi olan fiilin evveline bir te ve sonuna da lam ul-fiil cinsinden bir harf ziyadesiyle mazi fiilin 5 harf üzere olmasıdır.
جَلَبَ Sülasi Mücerred Fiilinin تَفَعْلَلَ Babına Girmesi | ||||
Zaid Lâm ul-Fiil | Lâm ul-Fiil | Ayn ul-Fiil | Fa ul-Fiil | Zaid Te |
ل | ل | ع | ف | ت |
بَ | ـبَـ | ـلْـ | ـجَـ | تَـ |
Tefe’lul تَفَعْلَلَ (Tecelbebe) Babı | ||||||||||||
|
Bu babın binası mutavaât içindir. Mutavaât fiile misal;
جَلْبَبْتُ زَيْدًا
Zeyd’e cilbab giydirdim
Zeyd de benim bu işime karşılık olarak;
تَجَلْبَبَ
yani “giyinmeyi kabul” etti.
تَفَعْلَلَ Babı | Muzari | Mazi |
Malum | يَتَجَلْبَبُ | تَجَلْبَبَ |
Meçhul | يُتَجَلْبَبُ | تُجُلْبِبَ |
تَفَعْلَلَ Babı
Emsile-i Muhtelife
تَفَعْلَلَ | تَجَلْبَبَ |
يَتَفَعْلَلُ | يَتَجَلْبَبُ |
تَفَعْلُلاً | تَجَلْبُبًا |
مُتَفَعْلِلٌ | مُتَجَلْبِبٌ |
مُتَفَعْلَلٌ | مُتَجَلْبَبٌ |
لَمْ يَتَفَعْلَلْ | لَمْ يَتَجَلْبَبْ |
لَمَّا يَتَفَعْلَلْ | لَمَّا يَتَجَلْبَبْ |
مَا يَتَفَعْلَلُ | مَا يَتَجَلْبَبُ |
لاَ يَتَفَعْلَلُ | لاَ يَتَجَلْبَبُ |
لَنْ يَتَفَعْلَل | لَنْ يَتَجَلْبَبَ |
لِيَتَفَعْلَلْ | لِيَتَجَلْبَبْ |
لاَ يَتَفَعْلَلْ | لاَ يَتَجَلْبَبْ |
تَفَعْلَلْ | تَجَلْبَبْ |
لاَ تَتَفَعْلَلْ | لاَ تَتَجَلْبَبْ |
مُتَفَعْلَلٌ | مُتَجَلْبَبٌ |
تَفَعْلُلَةً | تَجَلْبُبَةً وَاحِدَةً |
تَفَعْلُلَةً حَسَنَةً | تَجَلْبُبَةً حَسَنَةً |
تُفَيْعِلٌ | تُجَيْلِبٌ |
تَفَعْلُلِيٌّ | تَجَلْبُبِيٌّ |
أَحْسَنُ تَفَعْلُلاً | أَحْسَنُ تَجَلْبُبًا |
مَا أَحْسَنَ تَفَعْلُلَهُ | مَا أَحْسَنَ تَجَلْبُبَهُ |
أَحْسِنْ بِتَفَعْلُلِهِ | أَحْسِنْ بِتَجَلْبُبِهِ |