Daha evvel sülasi mücerred mazi olan bir fiilin fa ul-fiili ile ayn ul-fiili arasına bir elif ziyade edilmesiyle 4 harf üzere olması o fiilin mufaale babına girmesidir. Böylelikle mazi fiilimiz فَاعَلَ vezninde olur. Şimdi muzari ve masdarlarını görelim;
| Mevzun | Vezin | Bablar |
| كَتَبَ
yazdı |
فَعَلَ | Sülasi Mücerred Mazi |
| كَاتَبَ
yazıştı |
فَاعَلَ | Mufa’ale Babı Mazi |
| يُكَاتِبُ
yazışıyor |
يُفَاعِلُ | Mufa’ale Babı Muzari |
| مُكَاتَبَةً
yazışmak |
مُفَاعَلَةً | Mufa’ale Babı Masdar |
| كِيتَابًا
yazışmak |
فِيعَالاً | Mufa’ale Babı Masdar 2 |
| كِتَابًا
yazışmak |
فِعَالاً | Mufa’ale Babı Masdar 3 |
Daha evvel sülasi mücerred olan mazi bir fiil bu baba girdiğinde manasında işdeşlik, ortaklık ortaya çıkar. Bu ortaklık iki kişi ile olabilirken iki toplum arasında da olabilir. Misalde yazdı fiili “yazıştı” olduğunda anlarız ki bir kişi diğerine yazdı, diğeri de o kişiye yazdı, yani yazma işlemi ortaklaşa gelişti.
Şimdi Mufa’ale babından emsile-i muhtelifeyi inceleylim;
| مُفَاعَلَة
Babına Ait Emsile-i Muhtelife |
| Vezin
-mazi- mevzun |
فَاعَلَ
Vuruştu ضَارَبَ |
| Vezin
-muzari- mevzun |
يُفَاعِلُ
Vuruşuyor يُضَارِبُ |
| Vezin
-masdar- mevzun |
مُفَاعَلَةً
Vuruşmak مُضَارَبَةً |
| Vezin
-ism-i fail- mevzun |
مُفَاعِلٌ
Vuruşçu مُضَارِبٌ |
| Vezin
-ism-i meful- mevzun |
مُفَاعَلٌ
Vurdurulmuş مُضَارَبٌ |
| Vezin
-cahd-ı mutlak- mevzun |
لَمْ يُفَاعِلْ
Vuruşmadı لَمْ يُضَارِبْ |
| Vezin
-cahd-ı mustağrak- mevzun |
لَمَّا يُفَاعِلْ
Henüz vuruşmadı لَمَّا يُضَارِبْ |
| Vezin
-nefy-i hal- mevzun |
مَا يُفَاعِلُ
Vuruşmuyor مَا يُضَارِبُ |
| Vezin
-nefy-i istikbal- mevzun |
لاَ يُفَاعِلْ
Vuruşmayacak لاَ يُضَارِبْ |
| Vezin
-tekid-i nefy-i istikbal- mevzun |
لَنْ يُفَاعِلَ
Asla vuruşmayacak لَنْ يُضَارِبَ |
| Vezin
-emr-i gaib- mevzun |
لِيُفَاعِلْ
Vuruşsun لِيُضَارِبْ |
| Vezin
-nehy-i gaib- mevzun |
لاَ يُفَاعِلْ
Vuruşmasın لاَ يُضَارِبْ |
| Vezin
-emr-i hazır- mevzun |
فَاعِلْ
Vuruş ضَارِبْ |
| Vezin
-nehy-i hazır- mevzun |
لاَ تُفَاعِلْ
Vuruşma! لاَ تُضَارِبْ |
| Vezin
-masdar-ı mimi- mevzun |
مُفَاعَلٌ
Vuruşmak مُضَارَبٌ |
| Vezin
-masdar-ı merre- mevzun |
مُفَاعَلَةً وَاحِدَةً
Bir kere vuruşma مُضَارَبَةً وَاحِدَةً |
| Vezin
-masdar-ı nev- mevzun |
مُفَاعَلَةً شَدِيدَةً
Şiddetli vuruşma مُضَارَبَةً شَدِيدَةً |
| Vezin
-ism-i tasgir- mevzun |
مُفَيْعِلَةٌ
Vuruşmacık مُضَيْرِبَةٌ |
| Vezin
-ism-i mensub- mevzun |
مُفَاعَلِيٌّ
Vuruşmaya mensub مُضَارَبِيٌّ |
| Vezin
-ism-i tafdil- mevzun |
أَشَدُّ مُفَاعَلَةً
En iddetli vuruşan أَشَدُّ مُضَارَبَةً |
|
Vezin -fiil-i teaccüb ül-evvel- mevzun |
مَا أَشَدَّ مُفَاعَلَتَهُ Ne şiddetli vuruştu مَا أَشَدَّ مُضَارَبَتَهُ |
|
Vezin -fiil-i teaccüb üs-sani- mevzun |
أَشْدِدْ بِمُفَاعَلَتِهِ
Ne şiddetli vuruştu أَشْدِدْ بِمَضَارَبَتِهِ |
|
Vezin -masdar- mevzun “Vurmak” |
فِيعَالاً
ضِيرَابًا فِعَالاً ضِرَابًا |