?>
İzhar

İzafet-i Lafziyye

وَ اللَّفْظِيَّةُ؛ أَنْ يَكُونَ الْمُضَافُ صِفَةً مُضَافَةً إِلَى مَعْمُولِهَا وَ لاَ تُفِيدُ إِلاَّ تَخْفِيفًا فِي اللَّفْظِ، نَحْوُ؛ ضَارِبُ زَيْدٍ وَ حَسَنُ الْوَجْهِ وَ مَعْمُورِ الدَّارِ وَ الضَّارِبَا زَيْدٍ وَ الضَّارِبُو زَيْدٍ وَ امْتَنَعَ، نَحْوُ؛ اَلضَّارِبُ زَيْدٍ لِعَدَمِ التَّخْفِيفِ وَ جَازَ الضَّارِبُ الرَّجُلِ حَمْلاً عَلَى الْحَسَنِ الْوَجْهِ اَصْلُهُ الْحَسَنُ وَجْهُهُ.

وَ اللَّفْظِيَّةُ؛ ve izafet-i lafziyye’ye gelince; أَنْ يَكُونَ olmasıdır, الْمُضَافُ muzaf ismin, صِفَةً مُضَافَةً إِلَى مَعْمُولِهَا kendi mamulüne izafe edilmiş bir sıfat, وَ لاَ تُفِيدُ izafet-i lafziyye ifade etmez, إِلاَّ ancak ifade eder, تَخْفِيفًا فِي اللَّفْظِ lafızda hafiflik. نَحْوُ؛ misali şöyledir; ضَارِبُ زَيْدٍ “Zeyd’i döven” ve وَ حَسَنُ الْوَجْهِ “Yüzü güzel” ve وَ مَعْمُورِ الدَّارِ “Evi mamur” ve وَ الضَّارِبَا زَيْدٍ “Zeyd’i döven iki kişi” ve وَ الضَّارِبُو زَيْدٍ “Zeyd’i döven kişiler” gibi. وَ امْتَنَعَ ve yasak olmuştur, نَحْوُ؛ misali şöyledir; اَلضَّارِبُ زَيْدٍ denmesi yasak oldu, لِعَدَمِ التَّخْفِيفِ tahfiflik mevcut olmadığı için وَ جَازَ ve caiz olmuştur, الضَّارِبُ الرَّجُلِ “Adamı döven” gibi. حَمْلاً hamledildikleri için عَلَى الْحَسَنِ الْوَجْهِ muzaf ve muzafun ileyhin elif-lamlı olduğu ve sıfat-ı müşebbehenin aslında faili olan lafza izafe edildiği اَلْحَسَنُ الْوَجْهِ “yüzü güzel olan” terkibi üzerine, اَصْلُهُ bu terkibin aslı; اَلْحَسَنُ وَجْهُهُ şeklindedir.

Metnin Toplu Manası; İzafet-i Lafziyye, muzafın mamulüne izafe edilmiş sıfat olmasıdır. Lafzi izafet sadece lafızda bir hafifliği ifade eder. Misal; ضَارِبُ زَيْدٍ ve حَسَنُ الْوَجْهِ ve مَعْمُورُ الدَّارِ ve اَلضَّارِبَا زَيْدٍ ve اَلضَّارِبُو زَيْدٍ gibi. الضَّارِبُ الرَّجُلِ denilmesi tahfiflik bulunmadığı için yasak olmuştur. الضَّارِبُ زَيْدٍ terkibi ise اَلْحَسَنُ الْوَجْهِ terkibine hamlonularak caizdir. Çünkü bunun aslı اَلْحَسَنُ وَجْهُه şeklindedir.

Yazar Hakkında

Metehan Uluocak

9 yıllık sarf nahiv bilgisini temin ettikten sonra, zor olan lafızları kolaylaştırıp ve harekeleyip mübtedi kardeşlerimize sunmak niyetine gark oldum. Bu tevessülüm bana böyle bir site hazırlamayı gerektirdi.

1 Comment

Yorum göndermek için tıkla

  • tahfiflik bulunmadığı için yasak olan örnek yanlış yazılmış. الضَّارِبُ الرَّجُلِ değil. الضَّارِبُ زيد olmalı.

Ya Hâkim!

Ya Mu’in!