2. İsim

اَلثَّانِى اِسْمٌ؛ وَ هُوَ مَا دَلَّ عَلَى مَعْنًى مُسْتَقِلٍّ بِالْفَهْمِ غَيْرِ مُقْتَرِنٍ فِيهِ بِاَحَدِ الْأَزْمِنَةِ الثَّلاَثَةِ. وَ مِنْ خَوَاصِّهِ دُخُولُ التَّنْوِينِ وَ حَرْفِ الْجَرِّ وَ لاَمِ التَّعْرِيفِ وَ كَوْنُهُ مُبْتَدَأً وَ فَاعِلاً وَ مُضَافًا وَ بَعْضُهُ عَامِلٌ كَاسْمِ الْفَاعِلِ وَ بَعْضُهُ غَيْرُ عَامِلٍ كَأَنَا وَ انْتَ وَ الَّذِى

arapcadilbilgisi.com

اَلثَّانِى kelimenin ikinci kısmı, اِسْمٌ isimdir, وَ هُوَ مَا o isim öyledir ki, دَلَّ delalet eder, عَلَى مَعْنًى مُسْتَقِلّ müstakil bir manaya, بِالْفَهْمِ anlaşılmakta, غَيْرِ مُقْتَرِنٍ yakın değildir, فِيهِ onda yani anlaşılmasında, بِاَحَدِ الْأَزْمِنَةِ الثَّلاَثَةِ üç zamandan (mazi, hal ve istikbâl) birine. وَ مِنْ خَوَاصِّهِ ve fiilin özelliklerindendir, دُخُولُ التَّنْوِينِ tenvinin dahil olması, وَ حَرْفِ الْجَرِّ ve harf-i cerrlerin dahil olması, وَ لاَمِ التَّعْرِيفِ ve lam ut-tarif yani elif-lam’ın dahil olması, وَ كَوْنُهُ ve onun yani ismin oluşudur, مُبْتَدَأً mübteda olması, وَ فَاعِلاً ve fail olması, وَ مُضَافًا ve muzaf oluşu, وَ بَعْضُهُ isimlerin bazısı, عَامِلٌ amildir, كَ gibidir, اسْمِ الْفَاعِل ism-i fail, وَ بَعْضُهُ ve bazısı da, غَيْرُ عَامِلٍ amil değildir, كَ gibi, أَنَا “ben”, وَ انْتَ ve “sen”, وَ الَّذِى ve ellezi “o ki” ism-i mevsulu gibi.

Metnin Toplu Manası: İsim, anlaşılmakta müstakil bir manaya delalet eden ve 3 zamandan (mazi, hal ve istikbâl) birine yakın olmayan kelimedir. Tenvin, harf-i cerr ve lam ut-tarif’in isime dahil olması ve isimin mübteda, fail ve muzaf olması isimin özelliklerindendir. İsimlerin bazısı amildir, ism-i fail gibi. Ve bazısı da amil değildir, أَنَا ve اَنْتَ ve اَلَّذِى gibi.